Z tekstu dowiesz się czym jest i jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG), który zapewnia bezpieczeństwo depozytów bankowych oraz stabilność polskiego systemu finansowego.
Co to Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG)?
Bankowy Fundusz Gwarancyjny, w skrócie BFG, to polska instytucja publiczna, która jest odpowiedzialna za zabezpieczanie depozyty banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, gwarantując ich zwrot klientom w przypadku upadłości instytucji.
Oprócz gwarantowania depozytów BFG udziela pomocy finansowej bankom w trudnej sytuacji, a gdy wymaga tego sytuacja doprowadza do przymusowej restrukturyzacji banku. Dodatkowo Bankowy Fundusz Gwarancyjny prowadzi na bieżąco analizy sektora bankowego i kontrolę nad wykorzystaniem udzielonej pomocy finansowej.
Siedziba Bankowy Fundusz Gwarancyjny znajduje się przy ul. ks. Ignacego Jana Skorupki 4 w Warszawie — jej zdjęcie znajduje się po prawej stronie.
Skład Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG)
Poniżej znajduje się aktualny skład Rady Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
- Maciej Szczęsny — Przewodniczący Rady, przedstawiciel Ministra Finansów,
- Jacek Jastrzębski — Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego,
- Karol Czernecki — przedstawiciel Ministra Finansów,
- Krzysztof Budzich — przedstawiciel Ministra Finansów,
- Olga Szczepańska — przedstawicielka Prezesa Nardowego Banku Polskiego,
- Witold Grostal — przedstawiciel Prezesa Nardowego Banku Polskiego.
Z radą BFG można się skontaktować pisząc na ich e-mail kontaktowy: sekretariat.rady@bfg.pl.
Czym zajmuje się Bankowy Fundusz Gwarancyjny?
Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) pełni kluczową rolę w zapewnianiu stabilności finansowej i bezpieczeństwa depozytów w polskim systemie bankowym. Jego główne zadania obejmują gwarantowanie depozytów do wysokości określonej ustawowo, udzielanie wsparcia finansowego bankom borykającym się z problemami finansowymi, oraz zbieranie i analizowanie informacji o instytucjach finansowych objętych systemem gwarancji. Fundusz utrzymuje się z opłat gromadzonych od banków, tworząc specjalny fundusz wykorzystywany w przypadku upadłości jednego z nich, by zabezpieczyć wypłaty dla deponentów. W sytuacji zagrożenia, BFG może również oferować bankom pomoc w formie pożyczek, gwarancji, czy poręczeń w celu stabilizacji ich kondycji finansowej lub umożliwienia przejęcia zagrożonego banku, co pozwala na uniknięcie procedury upadłościowej. Dodatkowo BFG monitoruje i kontroluje prawidłowość wykorzystania udzielonej pomocy, skuteczność programów naprawczych oraz sytuację finansową wspieranych instytucji, zapewniając tym samym sprawne funkcjonowanie sektora bankowego. Ponadto gdy sytuacja będzie tego wymagać (realne ryzyko upadku banku i niewypłacalności) Bankowy Fundusz Gwarancyjny może podjąć decyzję o przymusowej restrukturyzacji.
Finansowanie Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG)
Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest finansowany z kilku podstawowych źródeł:
- Regularne, kwartalne opłaty wnoszone przez banki uczestniczące w systemie gwarancji depozytów,
- Sumy otrzymywane od instytucji wchodzących w skład systemu gwarancji depozytów, przeznaczone na pokrycie ewentualnych wypłat środków gwarantowanych z Funduszu Ochrony Środków Gwarantowanych,
- Przychody z kredytów udzielanych przez fundusz,
- Wpływy z międzynarodowej pomocy finansowej,
- Dotacje z budżetu państwa przekazane na fundusz,
- Pożyczki otrzymane od Narodowego Banku Polskiego (NBP).
Minimalna wartość zasobów funduszu to zaledwie 0,8% łącznej kwoty gwarantowanych depozytów. Osiągnięcie celu, jakim jest zgromadzenie 2,6% tej sumy, zaplanowano na rok 2030. Informacje finansowe odnośnie wielkości depozytów są dostępne na oficjalnej stronie internetowej funduszu. Na zakończenie roku 2020 fundusz posiadał 17 391 984 tys. zł przeznaczonych na zabezpieczenie depozytów bankowych i 27 528 tys. zł zarezerwowanych na potencjalne wypłaty dla klientów Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych (SKOK-ów).
Jakie przymusowe restrukturyzacje banków miały miejsce?
Poniżej zostały opisane przymusowe restrukturyzacje banków, które zostały dokonane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny od początku jego działalności, tj. 1994 roku.
-
W 2002 r., z powodu strat i zaległości kredytowych Wschodniego Banku Cukrownictwa (WBC), które powstały na skutek nieuczciwej działalności partnerów biznesowych oraz rosnącej sumy niespłacanych terminowo kredytów ratalnych, Komisja Nadzoru Bankowego (KNB) wprowadziła zarząd komisaryczny w WBC dla restrukturyzacji. Depozyty przekroczyły wówczas 1 mld zł. Aby uniknąć upadłości Wschodniego Banku Cukrownictwa i wypłaty gwarantowanych depozytów przez BFG, zaproponowano bankom przejęcie WBC. Dzięki linii kredytowej udzielonej od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, 12 banków wykupiło udziały Wschodniego Banku Cukrownictwa, co umożliwiło jego restrukturyzację i późniejszą sprzedaż Getin Holding w roku 2005.
-
15.01.2020 r. Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) podjął decyzję dot. rozpoczęcia przymusowej restrukturyzacji Podkarpackiego Banku Spółdzielczego (PBS) z siedzibą w Sanoku ze względu na jego złą sytuację finansową. Dwa dni później, tj. 17.01.2020 r., BFG przejął kontrolę nad bankiem oraz wyznaczył administratora. Decyzja Bankowego Funduszu Gwarancyjnego została spowodowana spełnieniem trzech kryteriów:
- Zagrożenie upadłością PBS,
- Brak przesłanek świadczących, że działania nadzorcze zminimalizują zagrożenie upadłością,
- Restrukturyzacja leżała w interesie publicznym.
Restrukturyzacja banku została przeprowadzona przy użyciu banku pomostowego, Banku Nowego BFG S.A., który w 2021 r. został przejęty przez Wielkopolski Bank Spółdzielczy, finalizując tym samym cały proces restrukturyzacji.
-
30.04.2020 r., Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) zainicjował przymusową restrukturyzację Banku Spółdzielczego w Przemkowie, stosując procedurę przejęcia firmy, by zapobiec upadłości. Już 2 maja, zarówno firma jak i większość jej zobowiązań zostały przejęte przez SGB-Bank S.A., co oznaczało realizację procesu restrukturyzacji.
-
31. 12.2020 r. BFG rozpoczął przymusową restrukturyzację Idea Banku S. A., na skutek czego Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie wyłączyła ich akcję z obiegu. Kapitalizacja banku tuż przed rozpoczęciem procesu wynosiła 124,5 mln zł.
03.01.2021 r. Bank Pekao S. A. przejął depozyty i kredyty klientów Idea Bank. Sumarycznie przeniesiono 98% aktywów oraz ok. 96% zobowiązań Idea Banku do Pekao. Od początku 2021 r., placówki Idea Banku funkcjonują pod marką Banku Pekao, a ich oferta została zastąpiona produktami Pekao. Skargi przeciwko decyzji BFG o restrukturyzacji Idea Banku zostały odrzucone przez sąd w sierpniu 2021. W lipcu 2022 ogłoszono upadłość Idea Banku.
-
30.09.2022 r. Bankowy Fundusz Gwarancyjny uruchomił obowiązkową restrukturyzację banku, motywowaną spełnieniem trzech kryteriów uprawniających do rozpoczęcia tego procesu:
- Ryzyko upadłości,
- Brak dowodów na to, że możliwe środki nadzorcze lub działania podjęte przez bank skutecznie zażegnają zagrożenie upadłością w odpowiednim czasie,
- Potrzeba podjęcia działań ze względu na interes publiczny.
W tym samym czasie doszło do rozwiązania zarządu banku i zawieszenia uprawnień rady nadzorczej. Na funkcję administratora banku przez BFG został mianowany Paweł Małolepszy.
Z dniem 3.10.2022 r., operacje bankowe zostały przejęte przez VeloBank S.A. Właścicielami banku stały się Bankowy Fundusz Gwarancyjny, przejmując 51% udziałów, oraz System Ochrony Banków Komercyjnych S.A. Oddziały banku kontynuowały działalność pod swoimi dotychczasowymi nazwami aż do zmiany marki na VeloBank w listopadzie 2022.
Transfer aktywów Getin Noble Banku obejmował:
- Kredyty i inne produkty finansowe, z wyłączeniem hipotecznych kredytów w walutach obcych, zostały przekazane. Kredyty hipoteczne denominowane w obcych walutach pozostały w strukturze Getin Noble Bank S.A.
- Selekcjonowana część kredytów niepracujących została przeniesiona zgodnie z ustaleniami Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
- W celu zrównoważenia strat Getin Noble Bank S.A., akcje oraz wyemitowane przez bank obligacje zostały anulowane.
- Depozyty klientów przeszły na VeloBank S.A., zachowując gwarancje depozytów zgodnie z regulacjami BFG.
