Mimo tego, że na początku grudnia doszło do sejmowego rabanu o wakacje kredytowe, projekt je przedłużający na następny rok został wysłany do konsultacji przez nowy rząd Donalda Tuska. Największa różnica w nowych przepisach to wprowadzenie luki dochodowej – z wakacji kredytowych będą mogły skorzystać tylko osoby, których koszty kredytowe faktycznie przytłaczają.
Przeczytaj poniższy tekst, poznaj szczegółowe zasady wakacji kredytowych na rok 2024 i sprawdź, czy w tym roku będziesz mógł skorzystać z zawieszenia spłaty kredytu hipotecznego.
Czym są rządowe wakacje kredytowe? Jak działały do tej pory?
Wakacje kredytowe to rządowa forma wsparcia kredytobiorców, która została wdrożona w życie w 2022 r., miała na celu ulżyć portfelom kredytobiorców, którzy borykali się ze spłatą kredytu hipotecznego, których koszty rosły wraz ze stopami procentowymi. Program umożliwiał każdej osobie spłacającej zawieszenie raty kredytu hipotecznego, co wiązało się z wydłużeniem kredytowania.
O wakacje kredytowe można było wnioskować na jedną umowę kredytu hipotecznego, który był wypłacony w polskich złotych i służył zaspokojeniu potrzeby mieszkaniowej kredytobiorcy. Na przestrzeni dwóch lat 2022-2023 r. spłatę kredytu można było odroczyć sumarycznie aż o 8 miesięcy.
- W III i IV kwartale 2022 r. można było zawiesić po 2 raty kredytowe.
- W 2023 r. można było zawiesić spłatę jednej raty kredytowej w każdym z czterech kwartałów.
Szczegółowe zasady, na jakich przydzielano wakacje kredytowe w latach 2022/2023, zostały opisane w tekście podlinkowanym poniżej.
Wakacje kredytowe — jak działały do tej pory i czy zostaną przedłużone na rok 2024?
Nowe zasady wakacji kredytowych na 2024 r.
5 marca 2024 r. premier Donald Tusk podczas konferencji prasowej premiera ogłosił, że aktualny rząd w końcu przyjął projekt ustawy, która wydłuża wakacje kredytowe do końca roku 2024. Zgodnie z planem nowe przepisy mają wejść w życie 1 maja, jednak projekt ustawy musi zostać jeszcze przegłosowana przez parlament. Przyjęty projekt ustawy przypomina poprzednie zasady programu, jednak został rozszerzony o dodatkowe kryteria, które zmieniły się względem początkowego projektu ustawy.
Projekt ustawy o wakacjach kredytowych w 2024 r. przewidują, że podstawa zasada programu będzie podobna jak w latach poprzednich — tj. będzie można wnioskować tylko o zawieszenie spłaty jednego kredytu hipotecznego w złotówkach, o którego umowa została podpisania przed 1 lipca 2022 r., a jego spłata kończy się co najmniej 6 miesięcy po tej dacie. Ponadto zaciągnięty kredyt musiał służyć zaspokojeniu własnej potrzeby mieszkaniowej. Największymi zmianami w nowym projekcie ustawy jest wprowadzenie nowych kryteriów, które znacznie ograniczają liczbę osób, które mogą skorzystać z wakacji kredytowych.
Nowy projekt m.in. przewiduje kwotę maksymalną kredytu w wysokości 1 200 000 zł. Przy kredytach hipotecznych o wartości większej niż 1,2 mln zł nie będzie można skorzystać z wakacji kredytowych. Jednak największą zmianą w wakacjach kredytowych jest wprowadzenie progu dochodowego, dla którego kluczowe znaczenie ma wskaźnik RdD, czyli raty do dochodu. W 2024 r. z rządowego zawieszenia rat kredytu będą mogły skorzystać osoby, u których obsługa miesięcznej raty (kapitałowej + odsetkowej) kredytowej przekracza 30% dochodów. Warto zaznaczyć, że próg wskaźnika RdD został zmniejszony względem pierwotnego projektu, w który miał wynosić 35% dochodów.
Jednak nowy próg dochodowy związany ze wskaźnikiem RdD nie ma obowiązywać wszystkich — zwolnieni z niego zostaną rodzice co najmniej trójki dzieci. Zasada dotyczy dzieci niepełnoletnich do 18 roku życia, dzieci do 25 roku życia, które kontynuują naukę oraz dzieci niepełnosprawnych, niezależnie od ich wieku.
Zeszliśmy z 35 na 30 proc., żeby objąć większą grupę ludzi. Jeśli rata kredytu przekroczy 30 proc. dochodu gospodarstwa, to wtedy taki kredytobiorca będzie mógł skorzystać z wakacji kredytowych. Nie będzie ograniczeń dla rodzin z trójką dzieci lub więcej.
Donald Tusk podczas konferencji prasowej Premiera RP (5.03.2024 r.)
Dodatkowe wsparcie z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców w 2024 r.
Projekt rządowy, który ujrzał światło dzienne 5 marca zakłada również zmiany we wsparciu w ramach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Jednak w przeciwieństwie do wakacji kredytowych przepisy dot. rządowego wsparcia zmniejszyły jego wymagania, zwiększając możliwości pomocy kredytobiorcom w ramach Funduszu.
Nowy projekt przewiduje, że z pomocy będą mogły korzystać osoby w trudnej sytuacji finansowej, u których rata kredytowa przekracza 40% dochodu ich gospodarstwa domowego. Obecnie o wsparcie mogą wnioskować kredytobiorcy gdzie spłata kredytu przekracza 50% ich miesięcznego budżetu. Dodatkowo zwiększono kwotę dochodu, uprawniającą do uzyskania wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia — w przypadku gospodarstw jednoosobowych jest to 1940 zł, a wieloosobowego 1500 zł (dochód przypadający na osobę, po uwzględnieniu spłaty kredytu).
Poza tym projekt przewiduje zmiany w innych elementach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców:
- Maksymalne wsparcie zostanie zwiększone z 2000 zł do 3000 zł.
- Okres pomocy zostanie wydłużony z 36 miesięcy do 40 miesięcy.
- Okres spłaty wsparcia lub pożyczki również zostanie wydłużony do 200 rat, zamiast 144.
- Tym samym wysokość maksymalnego wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia będzie wynosić 120 tys. zł.
Wakacje kredytowe 2024 r. – na jak długo będziesz mógł zawiesić spłatę?
Jeżeli spełnisz kryteria dot. wakacji kredytowych to będziesz mógł skorzystać z odroczenia spłaty kredytu. Projekt ustawy przewiduje, że w 2024 r. o wakacje kredytowe będzie można wnioskować od 1 maja 2024 roku. Raty będzie można zawieszać wedle następującego schematu:
- W II kwartale 2024 r. można zawiesić spłatę dwóch rat tj. w maju i czerwcu.
- W III kwartale 2024 r. można zawiesić spłatę w jednym z 3 miesięcy (lipiec, sierpień, wrzesień).
- W IV kwartale 2024 r. można zawiesić spłatę w jednym z 3 miesięcy (październik, listopad, grudzień).
Tym wg. rządowego projektu przez cały rok 2024 będzie można odroczyć zapłatę czterech miesięcznych rat hipotecznych.
Jak sprawdzić, czy kwalifikujesz się do zawieszenia spłaty?
W 2024 r. z zawieszenia spłaty kredytu hipotecznego będą mogły skorzystać osoby, u których średnia arytmetyczna wartości wskaźnika przez ostatnie trzy miesiące poprzedzające miesiąc, w którym złożymy wniosek będzie wynosić minimum 30% lub osoby posiadające min. 3 dzieci.
Poniżej przedstawiliśmy krótki poradnik jak zweryfikować czy wskaźnik RdD kwalifikuje Cię do wakacji kredytowych.
Zsumuj dochody wszystkich członków gospodarstwa domowego. Zrób to osobno dla każdego z 3 ostatnich miesięcy, poprzedzających ten miesiąc, w którym chcesz zawnioskować o wakacje kredytowe.
Za przykład posłuży nam singiel, zarabiający miesięcznie 3 500 zł na rękę (tyle samo w każdym z 3 ostatnich miesięcy).
Następnie podziel wysokość swojej raty hipotecznej przez wysokość zsumowanego miesięcznego dochodu gospodarstwa, dzięki czemu otrzymasz wskaźnik raty do dochodu. Powtórz tę czynność dla każdego z 3 poprzedzających miesięcy.
Rata kredytu hipotecznego wynosi 2 000 zł, gdy miesięczny dochód przykładowego singla 3 500 zł — gdy podzielimy 2000/3500, okazuje się, że rata wynosi ok. 57% dochodu (dla każdego z ostatnich 3 miesięcy).
Ostatni krok to obliczenie średniej arytmetycznej wskaźnika raty do dochodu z ostatnich 3 miesięcy. Jeżeli otrzymany wynik jest wyższy niż 35%, to masz prawo do ustawowego zawieszenia spłaty kredytu hipotecznego.
Załóżmy, że w naszym przykładzie RdD w pierwszym miesiącu wynosił 45%, w drugim 50%, a w trzecim 57%, wówczas średnia arytmetyczna z tych ostatnich 3 miesięcy to 50,(6) proc., czyli więcej niż 30% – singlowi z naszego przykładu przysługują wakacje kredytowe w 2024 r.
Jak zawnioskować o wakacje kredytowe w praktyce?
Co do zasady wnioski o przyznanie wakacji kredytowych trzeba składać w banku, w którym posiada się kredyt hipoteczny. Można zrobić to stacjonarnie w placówce banku, za pomocą poczty, e-maila lub za pośrednictwem serwisu bankowości internetowej. W przeciągu 21 dni od momentu wysłania wniosku powinieneś otrzymać od banku potwierdzenie otrzymania dokumentów.
Poniżej znajdują się odnośniki do tekstów, które tłumaczą proces zaaplikowania o wakacje kredytowe w zależności od banku.
