Aktualnie wokół tematu wakacji kredytowych jest naprawdę głośno, a to głównie za sprawą aktualnie trwającej batalii w sejmie, której są przedmiotem. W tekście dowiesz się m.in. o co chodzi w obecnym konflikcie o wakacje kredytowe, oraz jakie perspektywy ma przed sobą ten projekt w 2024 roku.
Co to wakacje kredytowe? Jak działały do tej pory?
Zanim jednak przejdziemy do sedna tematu o aktualny spór wokół wakacji kredytowych, należy odpowiedzieć sobie, czym są wakacje kredytowe i jak działały do tej pory.
Wakacje kredytowe były rządową formą wsparcia kredytobiorców w latach 2022-2023. Przepisy, które je regulowały, zostały przejęte w lipcu 2022 r. w trakcie pandemii koronawirusa. Wakacje kredytowo stworzono w związku z szybko rosnącymi cenami i stopami procentowymi, które powodowały coraz większe ryzyko niewypłacalności wśród osób, które spłacały kredyty hipoteczne.
Przyjęte przepisy pozwalały na zawieszenie nawet ośmiu miesięcznych rat hipotecznych na przestrzeni dwóch lat. W trakcie III i IV kwartału 2022 r. przysługiwały po 2 miesiące odroczenia spłaty. Z kolei w 2023 r. po jednym z każdym z czterech kwartałów.
Więcej informacji na temat tego jak były zorganizowane wakacje kredytowe w roku 2022 i 2023 oraz wedle jakich kryteriów znajdziesz w artykule im dedykowanym. Link do niego znajduję się poniżej.
Wakacje kredytowe — jak działały do tej pory i czy zostaną przedłużone na rok 2024?
O co chodzi w aktualnym rabanie o wakacje kredytowe na 2024 rok?
Na mocy obowiązujących przepisów grudzień 2023 r. jest ostatnim miesiącem, w którym można zawnioskować o zawieszenie spłat rat kredytu hipotecznego. Niestety dalej nie wiadomo jak potoczy się los wakacji kredytowych w nadchodzącym roku 2024. A tocząca się w polskim parlamencie burzliwa dyskusja wokół tego tematu jak na razie nie daje jasnych odpowiedzi kredytobiorcom. Przejdźmy zatem do wytłumaczenia po kolei, co wydarzyło się w tej sprawie.
Mianowicie projekt ustawy w sprawie przedłużenia wakacji kredytowych na rok 2024 złożyły dwa obozy polityczne: Prawo i Sprawiedliwość oraz Polska 2050 – Trzecia Droga. Obydwa projekty ustaw zakładały wydłużenie możliwości zawieszenia rat kredytowych na przyszły rok, ale na różnych zasadach (więcej o informacji różnicach pomiędzy dwoma projektami ustaw znajdziesz w następnym rozdziale).
Tematem ich przedłużenia miała się zająć sejmowa Komisja Finansów Publicznych, której posiedzenie planowano na wtorek 5 grudnia na godz. 17. W trakcie spotkania komisji obydwa projekty ustaw miały zostać zaopiniowane, a następnie trafić do pierwszego czytania w polskim sejmie. Jednak spotkanie komisji zostało niespodziewanie odwołane, a poselski projekt Polski 2050 został wycofany. Tym samym w komisji projekt ustawy autorstwa premiera Morawieckiego „ugrzązł” w komisji, stając się dla PiS młynem na wodę w oskarżaniu PL2050 o chęć pozbawienia Polaków tymczasowej możliwości zawieszania rat.
Posłowie Polski 2050, wchodzącej w skład Trzeciej Drogi wycofali się ze swojego projektu (jak sami twierdzą) nie z powodu politycznego cynizmu i chęci „dowalenia” aktualnemu obozowi władzy, lecz uznali, że tak ważnym projektem powinien zająć się rząd, po otrzymaniu wotum zaufania.
Aktualny marszałek sejmu, a jednocześnie lider Polski 2050 – Szymon Hołownia tak argumentował tę decyzję:
Podjęliśmy decyzję, że tego typu rzeczy, o tej wadze, będzie już procedował przyszły rząd w ramach projektów rządowych i to jest słuszna decyzja dla pewnego porządku, który musimy zaprowadzić w tym trudnym, przejściowym momencie. Tak po prostu będzie lepiej dla tego projektu.
Szymon Hołownia w trakcie wtorkowej konferencji prasowej Marszałka Sejmu
Przypomnijmy, że głosowanie nad wotum zaufania dla obecnego rządu premiera Morawieckiego odbędzie się w poniedziałek 11 grudnia o godz. 15. Prawdopodobnie z racji braku większości parlamentarnej zostanie ono odrzucone, po czym próbę sformowania rządu podejmie Donald Tusk, który przy aktualnym układzie sił większość koalicyjną posiada (Trzecia Droga + Koalicja Obywatelska + Nowa Lewica).
Czym różnił się projekt poselski od projektu rządowego?
W projekcie ustawy autorstwa posłów Polski 2050 zakładano, że wakacje kredytowe będą zorganizowane na analogicznej zasadzie jak w roku 2023 r., tj. raz na kwartał można byłoby dokonać zawieszenia spłaty. Jednak tym razem nie każdy mógłby skorzystać z wakacji — planowano wprowadzić kryterium dochodowe.
Zgodnie z proponowanym kryterium dochodowym z pomocy w ramach wakacji kredytowych mogliby skorzystać kredytobiorcy, których stosunek raty kredytu do średniego miesięcznego dochodu w przeciągu 3 ostatnich miesięcy przekraczałby 40%. Podstawę do wyliczenia dochodu stanowiłby przychody kredytobiorcy “na rękę”, czyli faktyczna kwota, jaką miesięcznie dysponuje do wydania.
Z kolei projekt rządu Morawieckiego przewidywał wakacje kredytowe na identycznych zasadach jak w 2023 r., tylko z jedną drobną poprawką. Podobnie jak w projekcie Polski 2050 katalog osób, którym przysługiwałby wakacje kredytowe, zostałby zmniejszony, lecz nie według kryterium dochodowego, a kwotowego.
Wedle pomysłu PiS możliwość zawieszenia raty będzie przysługiwała tylko osobom, które pożyczyły mniej niż 400 tys. zł. Przewidziano również możliwość wakacji kredytowych dla osób, które mają kredyt w przedziale kwotowym 400-800 tys. zł, jednak wówczas koszt obsługi kredytu, będzie musiał przekraczać 50% dochodów gospodarstwa domowego.
Tweeta w tej sprawie napisał Konrad Piasecki, dziennikarz TVN, który dobitnie podzielił się swoim zdaniem odnośnie kryterium dochodowego w wakacjach kredytowych.
Rozumiem, że są ludzie, którym życiowe okoliczności + wzrost stóp uniemożliwiają spłatę kredytu na poziomie oczekiwanym przez banki – takim ludziom należy pomagać. Nie rozumiem sensu urawniłowki dającej wakacje kredytowe każdemu krezusowi, dla którego spłata kredytu jest pestką.
— Konrad_Piasecki (@KonradPiasecki) December 6, 2023
