Wakacje kredytowe — jak działały do tej pory i czy zostaną przedłużone na rok 2024?

Grudzień 2023 r. to ostatni miesiąc, w którym obowiązywały przepisy dot. wakacji kredytowych autorstwa rządu Prawa i Sprawiedliwości. Od początku 2024 r. kredytobiorcy nie mogą korzystać z odroczenia rat, ponieważ nowy rząd nie przyjął przepisów, które wydłużałby ich obowiązywanie. Jednak ma się to zmienić… 5 marca premier Donald Tusk ogłosił finalny projekt rządowej ustawy w tej sprawie. Zmiany w programie i jego ponowne uruchomienie jest planowane na 1 maja.

W tekście znajdziesz informacje dot. tego jak wakacje kredytowe działały w roku 2022/2023, w tym kto mógł z nich korzystać oraz przybliżmy planowane zmiany w programie.

Czym są wakacje kredytowe?

Wakacje kredytowe to program wprowadzony w 2022 r., który miał odciążyć domowe budżety osób spłacających kredyty hipoteczne. W trakcie pandemii koronawirusa wiele osób było obciążonych kosztami wysokiej inflacji i podwyższonych stóp procentowych, przez co mogły się u nich pojawiać problemy ze spłatą zobowiązania kredytowego.

W ramach uchwalonej wówczas ustawy, która obowiązuje od dnia 29 lipca 2022 r., o wakacje kredytowe można było zawnioskować na jedną umowę kredytu hipotecznego, który był wypłacony w polskich złotych w celu zaspokojenia potrzeby mieszkaniowej kredytobiorcy.

Wakacje kredytowe umożliwiały nawet 8 miesięcy bez spłat rat kredytowych (zarówno części kapitałowej, jak i odsetkowej), które można było zorganizować wedle następującej zasady:

• W trzecim i czwartym kwartale 2022 r. mogłeś wnioskować po 2 miesiące odroczenia spłaty (sumarycznie 4 miesiące w ’22 r.),
• Po 1 miesiącu w każdym z czterech kwartałów 2023 r. (sumarycznie 4 miesiące w ’23 r.).

Co do zasady jeżeli decydowałeś się na wakacje kredytowe, to raty kredytowe były po prostu przekładane na następne miesiące, tj. okres kredytowania się wydłużał. Ponadto zawieszenie spłaty rat nie miało prawa odbić się na Twojej zdolności kredytowej, lecz w tym aspekcie pojawiały się pewne kontrowersje…

Dodatkowe zasady związane z wakacjami kredytowymi

• W ramach wakacji kredytowych można było również zawiesić spłaty pożyczek, o ile jej zabezpieczeniem była hipoteka lub inne prawo związane z nieruchomością mieszkaniową, lub gdy sfinansowano nią (niezwiązane z działalnością gospodarczą czy prowadzeniem gospodarstwa rolnego) nabycie lub utrzymanie m.in. prawa własności do nieruchomości.
• Zatem jeżeli pożyczka służyła zaspokojeniu potrzeby mieszkaniowej, obowiązują ją takie same zasady co do wakacji kredytowych. Kredytobiorca składa w tym celu odpowiednie oświadczenie, które znajduje się pod rygorem odpowiedzialności karnej. Tym samym jeżeli konsument skłamie w oświadczeniu odnośnie celu pożyczki, by uzyskać prawo do wakacji kredytowych, to odpowie za to przed sądem.
• Przepisy dot. wakacji kredytowych można zastosować również w odniesieniu do kredytów hipotecznych refinansujących i konsolidacyjnych. Warto pamiętać, że taka umowa kredytowa powinna spełniać wszystkie warunki, które wynikają z ustawy z dnia 7.07.2022 r., w tym ten, że taki kredyt został zawarty przed 1 lipca 2022 roku i jego spłata trwa jeszcze przez przynajmniej 6 miesięcy od tej daty.

Jak do tej pory działały wakacje kredytowe? Rok 2022 i 2023

Poniżej znajduje się dokładny opis tego jak wakacje kredytowe działały w praktyce.

W III i IV kwartale 2022 r. można było wnioskować o zawieszenie spłaty w dwóch miesiącach każdego kwartału, tj.:

• W III kwartale przysługiwało Ci prawo zawieszenia płatności rat kredytu dla wybranych dwóch miesięcy: lipiec, sierpień, wrzesień. Przykładowo mogłeś zawiesić spłatę kredytu dla sierpnia i września 2022 r.
• Zasady wakacji kredytowych dla IV kwartału roku 2022 były identyczne, tj. mogłeś zawiesić spłaty dla dwóch z trzech miesięcy: październik, listopad i grudzień.
• Zatem w 2022 r. mogłeś maksymalnie odroczyć 4-miesięczne raty (dwie w III kwartale + dwie w IV kwartale) hipoteczne.

Z kolei zasady dla 2023 r. nieco się różniły. Mianowicie przysługiwała Ci możliwość odłożenia spłaty kredytu dla jednego miesiąca z każdego z czterech kwartałów, tj.:

• W I kwartale 2023 r. mogłeś zawiesić spłatę dla jednego z trzech miesięcy: styczeń, luty i marzec.
• W II kwartale 2023 r. przysługiwała Ci możliwość odroczenia płatności w jednym z miesięcy: kwiecień, maj i czerwiec.
• Ta zasada działała analogicznie dla III (lipiec, sierpień, wrzesień) i IV (październik, listopad, grudzień) kwartału 2023 r., tym samym mogłeś maksymalnie odroczyć 4 raty hipotecznie (jedna w I kwartale, druga w II kwartale itd.) w 2023 r.

Poniżej znajduje się przykład ze strony podatki.gov.pl, który obrazuje jak wakacje kredytowe, mogły odciążać kredytobiorców:

Rata kredytu wzrosła z 1500 zł do 2400 zł. Kredytobiorca zdecydował się wykorzystać maksymalny 8-miesięczny okres wakacji kredytowych.

W 2022 r. zawiesił płatności dla czterech miesięcy (np. sierpień + wrzesień w III kwartale oraz październik i listopad w IV kwartale). W 2023 r. zrobił to samo i również zawiesił płatności dla czterech miesięcy, dla jednego z każdego kwartału (np. dla stycznia, maja, lipca oraz dla grudnia).

Tym samym w latach 2022-2023 obciążenie kredytobiorcy zmniejszyło się o 19 200 zł (8 x 2400 zł).

Przeredagowany przykład ze strony podatki.gov.pl

Kto jest uprawniony do korzystania z wakacji kredytowych?

Poniżej zostały opisane warunki, które kwalifikują kredytobiorców do skorzystania z możliwości zawieszenia spłat kredytów hipotecznych.

Jak uzyskać wakacje kredytowe?

Żeby móc skorzystać z wakacji kredytowych, musisz zawnioskować o nie do swojego banku, w którym posiadasz kredyt hipoteczny. Wniosek w tej sprawie co do zasady możesz złożyć na 3 sposoby:

Poniższe ikony pochodzą z rządowej strony podatki.gov.pl.

Pisemnie

Poprzez e-mail*

W bankowości elektronicznej*

*Opcja złożenia wniosku przez e-mail i bankowość elektroniczną zależy od tego, w jakim banku posiadasz kredyt i czy umożliwia on taką funkcjonalność swoim kredytobiorcom.

Następnie w przeciągu 21 dni Twój kredytodawca może przesłać potwierdzenie tego, że otrzymał od Ciebie wniosek o wakacje kredytowe. Przy okazji zamieszczą informację o wysokości opłat powiązanych nie z kredytami, a kosztami ubezpieczenia do kredytu.

Gdy wniosek o zawieszenie wykonania umowy zostanie doręczony do banku, wówczas w tym momencie rozpoczyna się okres wakacji kredytowych. Niezależnie od Tego czy kredytodawca podeśle Ci potwierdzenie otrzymania wniosku o wakacje, okres zawieszania rat i tak się rozpocznie.

Tak więc decyzja o rozpoczęciu wakacji kredytowych leży w pełni w kwestii kredytobiorcy. To jego decyzja determinuje to czy chce skorzystać z możliwości zawieszenie rat.

Co z wakacjami kredytowymi w roku 2024?

Po dość długo trwającym sporze politycznym dot. przedłużenia wakacji kredytowych na 2024 r. rząd Donalda Tuska finalnie podjął decyzję i 5 marca 2024 r. zaprezentował finalny projekt rządowej ustawy w tej sprawie. Według założeń projektu ustawy do wakacji kredytowych ma zostać wprowadzona maksymalna kwota kredytu 1,2 mln zł oraz próg dochodowy, tj. wskaźnik Raty do Dochodu musi wynosić minimum 30%. Z progu dochodowego zostały zwolnione rodziny posiadające co najmniej trójkę dzieci. Sumarycznie przez cały rok 2024 będzie można zawiesić 4 miesięczne raty kredytu. Więcej o nowych zasadach wakacji kredytowych, które mają wejść w życie 1 maja 2024 r., piszemy więcej w tekście podlinkowanym poniżej.

Wakacje kredytowe w 2024 r. – nowe zasady programu. Co musisz wiedzieć?