Wzrost cen towarów i usług jest tematem, który nieustannie budzi zainteresowanie konsumentów oraz ekspertów ekonomicznych. Najnowsza analiza indeksu cen UCE Research i Uniwersytetów WSB Merito, opublikowana w “Rzeczpospolitej”, dostarcza interesujących wniosków na temat obecnych trendów cenowych w Polsce. W artykule omówimy wpływ powrotu 5% VAT na ceny produktów, który miał miejsce w kwietniu 2024 roku, oraz przewidywania dotyczące inflacji w nadchodzących miesiącach.
Przyjrzymy się także, jak sklepy radzą sobie z nowymi realiami podatkowymi, oraz jakie zmiany zachodzą w preferencjach zakupowych Polaków. Na koniec, zaprezentujemy dane dotyczące najbardziej znaczących wzrostów i spadków cen w poszczególnych kategoriach produktów.
Wzrost cen towarów i usług to temat, który nieustannie budzi zainteresowanie konsumentów i ekspertów ekonomicznych. Najnowsza analiza indeksu cen UCE Research i Uniwersytetów WSB Merito, opublikowana w “Rzeczpospolitej”, dostarcza interesujących wniosków na ten temat. Ceny w kwietniu wzrosły o 2,4% w porównaniu do tego samego okresu w poprzednim roku, co było częściowo wynikiem powrotu 5% VAT od kwietnia 2024 roku. Mimo to sytuacja mogłaby być znacznie gorsza, gdyby nie pewne czynniki łagodzące.
>> Zobacz również: Będzie duża zmiana w emeryturach! Jak roczna waloryzacja wpłynie na przyszłe świadczenia
Maj 2024 – Analiza wzrostu cen
W maju 2024 roku na 17 monitorowanych kategorii, ceny wzrosły jednocyfrowo w 12 kategoriach, a tylko jedna kategoria odnotowała dwucyfrowy wzrost. Cztery kategorie produktów zanotowały spadek cen w ujęciu rocznym. Eksperci przewidują, że ceny będą nadal rosły, a pełny wpływ powrotu VAT na ceny produktów jest rozłożony w czasie.
Przewidywana inflacja
Dr hab. Sławomir Jankiewicz, prof. UWSB Merito, wskazuje, że inflacja w Polsce w drugim półroczu 2024 roku będzie rosła. Na wzrost inflacji wpływ mają takie czynniki jak wzrost VAT, wygaszanie tarcz ochronnych, co skutkuje wzrostem cen energii, oraz rosnące koszty wynagrodzeń. Banki oraz Narodowy Bank Polski przewidują, że średnioroczna inflacja w 2024 roku może osiągnąć nawet 7%.
>> Czytaj także: Ulga składkowa już od listopada 2024. Ratunek dla mikroprzedsiębiorców? Kiedy i jak złożyć wniosek?
Walka o ceny wśród sieci dyskontów
Zdaniem branżowych ekspertów, obecne wyhamowywanie powrotu VAT na półki jest wynikiem walki o ceny wśród największych sieci dyskontów. W kolejnych miesiącach po odmrożeniu VAT na żywność ceny będą wolniej wracały do normalnego stanu, ale wzrost cen o wspomniane 5% jest nieunikniony.
Polityka cenowa sklepów
Sklepy mogą prowadzić agresywną politykę cenową, aby przyciągnąć klientów, co tymczasowo spowalnia wzrost cen. Jednak ostateczny wzrost kosztów wynikających z wyższych podatków jest nieunikniony. Niektóre umowy dostaw mogą zawierać stałe ceny na określony czas, co może opóźniać pełne przełożenie wyższych kosztów na konsumentów.
Zmieniające się preferencje konsumentów
Zmienia się również nastawienie konsumentów. Obecnie 39% Polaków wskazuje cenę jako kryterium wyboru towarów, podczas gdy w 2022 roku było to ponad 50%. Wzrost cen zmienia preferencje zakupowe Polaków, a produkty lokalne, zdrowe i te, które najbardziej lubią, znów częściej pojawiają się w koszykach.
>> Zobacz także: Wakacje od ZUS – ulga czy pułapka? Jakie skutki przynosi nowa ustawa o wakacjach od ZUS dla przedsiębiorców i samozatrudnionych?
Największy wzrost cen: słodycze i desery
W maju największy wzrost cen odnotowano w kategorii słodyczy i deserów, ze wzrostem na poziomie 12,9% w ujęciu rocznym. Wzrost ten jest wynikiem rosnących cen kakao i cukru. Na drugim miejscu znalazła się chemia gospodarcza ze wzrostem cen na poziomie 9,7%.
Spadki cen – produkty tłuszczowe
Z kolei ceny czterech kategorii produktów spadły. Liderem spadku są produkty tłuszczowe, które są tańsze średnio o 10% w ujęciu rocznym. Obfite zbiory rzepaku i słonecznika w 2023 roku oraz import z Ukrainy przyczyniły się do spadku cen.
Eksperci przewidują, że ceny artykułów tłuszczowych mogą wkrótce zacząć rosnąć, szczególnie jeśli tegoroczne zbiory będą mniejsze od oczekiwanych. Ogólnie rzecz biorąc, powrót VAT oraz inne czynniki gospodarcze będą miały znaczący wpływ na ceny towarów w nadchodzących miesiącach.
W kontekście rosnących kosztów życia, monitorowanie i analiza zmian cen pozostają kluczowe dla konsumentów i decydentów gospodarczych.
