Czy zastanawiałeś się kiedykolwiek, co oznaczają poszczególne cyfry numeru konta bankowego? W naszym artykule rozwikłamy tę zagadkę i przy okazji wyjaśnimy, co kryje się za tajemniczymi skrótami: IBAN, NRB i BIC.
Co to jest IBAN (Międzynarodowy Numer Rachunku Bankowego)?
IBAN (International Bank Account Number) – to wprowadzony w 2001 r. międzynarodowy standard numeracji kont bankowych, który miał usprawnić rozliczenia transakcji zagranicznych w euro w obrębie Unii Europejskiej. Standard IBAN został pierwotnie przyjęty przez Europejski Komitet Standardów Bankowych (ECBS), jednak obecnie funkcjonuje jako międzynarodowa norma ISO-13616 i jest stosowany w ponad 60 państwach świata (w tym w krajach Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej).
Czytaj także: Co zrobić, gdy bankomat zatrzymał kartę?
Co do zasady międzynarodowy numer rachunku bankowego musi obowiązkowo zawierać
dwuliterowy kod kraju (w przypadku Polski są to litery PL), dwucyfrową cyfrę kontrolną, składający się maksymalnie z 30 znaków alfanumerycznych (liter lub cyfr) numer konta bankowego BBAN.
Mówiąc prościej – kod IBAN to nic innego jak numer NRB poprzedzony oznaczeniem kraju. Ciekawostką może być fakt, że długość numeru IBAN może się różnić w zależności od państwa, np. w Belgii International Bank Account Number składa się z 16 znaków, we Francji z 27, a w Norwegii z 15.
Kod IBAN a numer NRB
Numer Rachunku Bankowego może zostać w prosty sposób zamieniony na numer w formacie IBAN, poprzez dodanie znaków PL na początek numeru NRB.
Format IBAN w Polsce
Polski Numer Rachunku Bankowego jest zgodny ze standardem IBAN i posiada następującą konstrukcję:
PLkkAAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBB
gdzie:
- pierwsze dwa znaki określają kod kraju w standardzie ISO 3166-1 alfa-2. Jak już pisaliśmy, polski numer IBAN rozpoczyna się od kodu “PL”;
- kolejne dwa znaki tworzą sumę kontrolną;
- kolejnym elementem jest tzw. BBAN (Basic Bank Account Number) – w polskim tłumaczeniu Podstawowy Numer Rachunku Bankowego. Może on zawierać do 30 znaków alfanumerycznych, z czego część musi identyfikować bank. Format kodu BBAN – zarówno jego długość, jak i pozycje poszczególnych elementów składowych, są jednolite w obrębie danego kraju. W Polsce numer BBAN składa się z 24 cyfr, z których 8 tworzy numer rozliczeniowy banku, a 16 cyfr określa numer rachunku klienta;
- Numer IBAN w systemach transakcyjnych zapisywany jest bez spacji. Na papierze numer zapisywany jest w formie 4 znakowych ciągów oddzielonych spacjami; przy czym ostatnia grupa może posiadać mniej niż 4 znaki, ponieważ długość numeru IBAN może być różna w zależności od kraju.
Suma kontrolna numeru IBAN, czyli jak sprawdzić poprawność zapisu
Suma kontrolna, jak sama nazwa wskazuje, służy do sprawdzenia poprawności numeru IBAN. Znajduje się ona na pozycjach 3 do 4 numeru IBAN, zaraz po dwuliterowym kodzie kraju.
Algorytm sprawdzania poprawności numeru IBAN:
- Rozpatrujemy pełen numer IBAN (wraz z kodem kraju). Numer powinien być zapisany bez spacji.
- Sprawdzamy długość tego numeru w kontekście danego kraju – w Polsce numer konta bankowego w standardzie IBAN powinien być złożony z 28 znaków.
- Przenosimy 4 pierwsze znaki numeru IBAN na jego koniec.
- Zamieniamy litery w numerze IBAN na ciągi cyfr. Przyjmujemy następujące założenia: ‘A’ zamieniamy na ’10’, ‘B’ na ’11’ … ‘Z’ zamieniamy na ’35’. Dla kodu ‘PL’ powinniśmy uzyskać liczbę 2521, ponieważ ‘P’ zamieniamy na 25, a ‘L’ na 21.
- W tym momencie uzyskaliśmy ciąg samych cyfr. Traktujemy uzyskany numer jako jedną liczbę i wyliczamy resztę z dzielenia tej liczby przez 97.
- Jeżeli reszta z dzielenia wynosi 1, to suma kontrolna jest prawidłowa.
Jak znaleźć swój numer IBAN?
Wystarczy sprawdzić numer naszego bankowego rachunku i na początku dodać do niego litery PL. Z kolei numer konta znajdziemy na umowie z bankiem, na wyciągu z rachunku lub w naszej bankowości elektronicznej.
NRB (Numer Rachunku Bankowego)
W dzisiejszych czasach numer konta bankowego jest naszym identyfikatorem. Niedowiarkom podajmy kilka przykładów. Kiedy rozpoczynamy pracę, już na etapie wypełniania formularza osobowego zostaniemy proszeni o podanie numeru naszego konta osobistego – nie ma w tym nic dziwnego, w końcu ten numer jest niezbędny do otrzymywania wynagrodzenia. Kiedy chcemy przekazać bliskiej rodzinie darowiznę i jednocześnie skorzystać ze zwolnienia z podatku, musimy wykonać przelew ze swojego ROR-u. Kiedy zakładamy firmę… no cóż, bez numeru konta bankowego niewiele zdziałamy. Warto zatem wiedzieć, co oznaczają poszczególne pozycje tego numeru.
NRB to polski standard zapisu numeru rachunku bankowego składający się z 26 cyfr w formacie: kk AAAAAAAA BBBBBBBBBBBBBBBB
Spacje zostały dodane dla przejrzystości zapisu, w systemach elektronicznych numer rachunku zapisany jest bez odstępów.
Numer rachunku bankowego składa się z następujących bloków:
- kk (2 cyfry) — to suma kontrolna, która jest wyliczana zgodnie ze standardem IBAN (algorytm przedstawiony został w dalszej części artykułu);
- AAAAAAAA (8 cyfr) — to numer rozliczeniowy instytucji (banku), nadawany przez bank centralny;
- BBBBBBBBBBBBBBBB (16 cyfr) – to numer rachunku klienta.
Numer Rozliczeniowy Banku
kkAAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBB
Numer rozliczeniowy banku zajmuje pozycje 3 do 8 w numerze rachunku bankowego i jest używany do identyfikacji banku adresata przy wysyłaniu przelewu lub czeku. Numer ten jest zwykle wykorzystywany w kontekście rozliczeń krajowych. W przypadku operacji międzynarodowych używa się kodu BIC.
W Polsce dysponentem numerów rozliczeniowych jest bank centralny. To w gestii tego podmiotu leży nadawanie numeru rozliczeniowego poszczególnym instytucjom bankowym.
Numery rozliczeniowe mają 8 cyfr. Znaczenia kolejnych ciągów cyfr są następujące:
- pierwsze 4 cyfry są identyfikatorem instytucji bankowej. Bank centralny, banki komercyjne oraz zrzeszenia banków spółdzielczych identyfikowane są przez 3 cyfry z dopisanym zerem na końcu (3 cyfry i 0 daje razem 4 cyfry). Banki spółdzielcze są z kolei identyfikowane przez 4 cyfry;
- kolejne 3 pozycje są identyfikatorem oddziału banku. Ciąg trzech zer – “000” – przeważnie oznacza centralę danej instytucji finansowej;
- ostatnie miejsce zajmuje cyfra kontrolna, która jest wykorzystywana do sprawdzania poprawności numeru rozliczeniowego;
Warto zapamiętać, że na podstawie numeru rozliczeniowego możliwe jest zidentyfikowanie banku.
Numer IBAN a kod BIC/ SWIFT
Kiedy wykonujemy przelew za granicę w euro, musimy podać nie tylko numer rachunku odbiorcy w formacie IBAN. Konieczne jest również wpisanie kodu SWIFT, czyli numeru identyfikującego instytucję finansową, do której mają trafić środki.
Podobnie rzecz ma się z walutowymi przelewami przychodzącymi, zlecanymi przez naszych zagranicznych kontrahentów. Jeśli chcemy otrzymać zagraniczny przelew walutowy, musimy poinformować zlecającego, jaki mamy numer IBAN i jaki kod SWIFT obowiązuje w naszym banku.
Kody SWIFT polskich banków
Bank | Kod |
---|---|
Alior Bank | ALBPPLPW |
BOŚ Bank | EBOSPLPW |
Bank Pocztowy | POCZPLP4 |
Bank Millennium | BIGBPLPW |
BNP Paribas | PPABPLPK |
Citi Handlowy | CITIPLPX |
Credit Agricole | AGRIPLPR |
Getin Bank | GBGCPLPK |
ING Bank Śląski | INGBPLPW |
mBank | BREXPLPWMBK |
Nest Bank | NESBPLPW |
Pekao SA | PKOPPLPW |
PKO Bank Polski | BPKOPLPW |
Santander Bank Polska | WBKPPLPP |
Toyota Bank | Brak kodu |
Wprowadzenie numerów NRB i IBAN pozwoliło na szybszy i zautomatyzowany transfer środków pieniężnych w obrocie krajowym i międzynarodowym.
Dziś mało kto pamięta, ale do lipca 2004 roku każdy bank miał własny sposób identyfikacji rachunków bankowych. Numery kont w poszczególnych instytucjach