Podatek od darowizny w 2024 r. — ile wynosi aktualna stawka podatku?

W dzisiejszym artykule odpowiemy na pytanie czym jest darowizna, kiedy występuje obowiązek uiszczenia podatku od niej i o warunkach podatku (tj. obowiązujące grupy podatkowe, kwoty wolne od podatku i stawki podatkowe) od darowizn w 2024 r. Zapraszamy do lektury!

Co to darowizna?

Darowizna to umowa, gdzie jedna osoba (darczyńca) daje coś drugiej (obdarowanemu) za darmo, bez oczekiwania czegokolwiek w zamian. Czasami trzeba to zrobić oficjalnie u notariusza, szczególnie gdy chodzi o przekazanie nieruchomości, np. domu czy mieszkania (art. 158 KC stawia obowiązek zawierania aktów notarialnych przy darowiznach nieruchomości). Jeśli obdarowany zachowa się źle lub darczyńca będzie miał mało pieniędzy, to darczyńca może odwołać darowiznę. Co ciekawe darowizna może zostać odwołana nawet po śmierci darczyńcy.

Rzeczy podarowane mogą mieć dużą wartość dla obdarowanego, nawet jeśli nie są warte dużych pieniędzy. W umowie darowizny można również zamieścić warunki, jakie obdarowany musi spełnić (obowiązek działania lub zaniechania). W umowie darowizny stronami jest darczyńca i obdarowany, lecz czasem włączane są w nią również osoby trzecie. Rodzice nie mogą dawać rzeczy należących do dziecka bez zgody sądu. Darowizna w polskim prawie została zdefiniowana w art. 888-902 Kodeksu Cywilnego.

Art. 888. Istota umowy darowizny

§ 1. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Jak działa podatek od darowizny?

Podatek od darowizny jest naliczany, gdy otrzymujesz na własność rzeczy, spadek lub prawa majątkowe na terenie Polski, niezależnie od tego, czy darowizna została dokonana poprzez akt notarialny, czy została bezpośrednio przekazana od darczyńcy, bez udziału notariusza. Obowiązek podatkowy pojawia się w momencie przekazania darowizny lub złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego. Jeżeli darowizna została przekazana w formie aktu notarialnego, to podatek powinien zostać uiszczony u notariusza, który on potem rozliczy. Z kolei gdy darowizna zostanie zapisana to obowiązek podatkowy pojawia się w momencie sporządzenia pisma.

Jeżeli jesteś polskim obywatelem lub rezydentem Polski to podatek od darowizny dotyczy Cię również jeżeli darowizna została przekazana za granicą. Aby obliczyć wysokość podatku, należy ustalić wartość netto otrzymanych dóbr, po czym odliczyć kwotę wolną od podatku. Wartość darowizny, która została zadeklarowana, powinna się opierać na aktualnych cenach rynkowych i stanie rzeczy (m.in. uwzględnienie zużycia darowizny).

Warto pamiętać, że Urząd Skarbowy ma prawo do weryfikacji zadeklarowaną wartości darowizny z rzeczywistą. W przypadku znaczących różnic w wycenie (powyżej 33%), koszt ewentualnej weryfikacji przez biegłego lub rzeczoznawcę spoczywa na Tobie. Dlatego istotne jest dokładne i uczciwe określenie wartości darowizny, aby uniknąć dodatkowych kosztów i komplikacji z Urzędem Skarbowym.

Uwaga! Jeżeli nie zgłosisz do Urzędu Skarbowego darowizny to grożą Ci poważne konsekwencje finansowe, m.in. takie jak uiszczenie całkowitej kwoty podatku bez uwzględnienia ulg + zostaną naliczone dodatkowe kary.

Podatek od darowizn w 2024 r. — grupy podatkowe, kwoty wolne od podatku i aktualne stawki

Warto zaznaczyć, że podatek od darowizn jest zawsze pomniejszany o kwotę zwolnioną z podatku od darowizn — to jaka kwota jest zwolniona, zależy od relacji pomiędzy darczyńcą a obdarowanym. Polskie prawo wyodrębnia zasadniczo 4 grupy podatkowe w ramach tego podatku: zerową grupę podatkową, I grupę, II grupę i III grupę podatkową. Co do zasady im dalszy stopień powinowactwa, tym dalsza grupa podatkowa i mniejsza kwota wolna od podatku.

Poniżej znajduje się tabela, która szczegółowo opisuje, jakie osoby zaliczają się do jakiej grupy podatkowej.

Podatek od darowizn — grupy podatkowe

Kwoty wolne od podatku

W zależności od stopnia powinowactwa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym darowizna zostanie przypisana do jednej z czterech grup podatkowych. W zależności od grupy podatkowej stawka kwoty wolnej od podatku się różni. Od 1 lipca 2023 r. w Polsce obowiązują nowe, wyższe kwoty wolne od podatku od darowizn, które zostały wypisane poniżej.

• Zerowa grupa podatkowa — całkowicie zwolniona z podatku od darowizn,
• I grupa podatkowa – kwota wolna od podatku 36 120 zł,
• II grupa podatkowa – kwota wolna od podatku 27 090 zł,
• III grupa podatkowa – kwota wolna od podatku 5 7333 zł.

Aktualne stawki podatku od darowizn w 2024 r.

Wysokość podatku, którą będzie trzeba uiścić do Urzędu Skarbowego będzie zależeć przede wszystkim od grupy podatkowej, w ramach której dochodzi do darowizny. Każda z grup podatkowych różni się aktualnie obowiązującą stawką podatkową. Warto zaznaczyć, że aby uzyskać zwolnienie od podatku, każdy, kto otrzymał majątek w spadku, musi złożyć indywidualne zgłoszenie (na formularzu SD-Z2) do odpowiadającego mu Urzędu Skarbowego.

Poniżej za pośrednictwem listy rozwijanej zostały podsumowane aktualnie obowiązujące stawki podatku dla każdej z czterech grup.

Poniżej zamieściliśmy poradnik tłumaczący jak uzupełnić formularz SD-Z2 i tym samym zgłosić darowiznę do Urzędu Skarbowego.

Interesują Cię podatki? Odwiedź nasze teksty im poświęcone!