Premier Donald Tusk odwołuje członków rad instytutów. Jak informują różne źródła medialne, premier Donald Tusk podjął decyzję o odwołaniu członków rad czterech instytutów utworzonych w czasach rządów Zjednoczonej Prawicy. Wśród odwołanych instytutów znajdują się: Instytut Strat Wojennych, Instytut De Republica, Instytut Europy Środkowej, Instytut Pokolenia, oraz Instytut Zachodni. Decyzja ta została podjęta z uwagi na krytykę związaną z nadużyciami finansowymi oraz obsadzeniem stanowisk zarządczych przez osoby związane z partią Prawo i Sprawiedliwość (PiS).
Powody decyzji
Według ministra Jan Grabieca, szefa kancelarii premiera, odwołania członków rad instytutów są uzasadnione koniecznością zakończenia działań służących wzmacnianiu pozycji jednej partii, a nie dobru ogółu. Premier Tusk planuje przeprowadzić szczegółowy przegląd aktywności instytutów, aby na końcu podjąć decyzję odnośnie do ich roli w przyszłości.
Reakcje i kontrowersje
Reakcje na decyzje premiera Tuska są zróżnicowane. Posłanka PiS, Joanna Lichocka, wyraziła swoje niezadowolenie z odwołania członków rady Instytutu De Republica, w tym jej matki, prof. Haliny Lichockiej. Decyzję tę skrytykowała również jedna z użytkowniczek platformy X, sugerując, że odwołanie całości składu rady nie jest uzasadnione.
Krytyka działalności instytutów
Minister Grabiec podkreślił, że obecne nakłady środków z budżetu państwa na instytuty w stosunku do efektów ich pracy są nieproporcjonalne. Krytykę pod adresem niektórych instytutów wyraziła również Najwyższa Izba Kontroli, która negatywnie oceniła działalność Instytutu De Republica, wytykając niecelowe wydatki w 2021 roku. Kontrolę przeprowadziła również kancelaria premiera, która wskazała na niegospodarność w przypadku kilku instytutów, w tym Instytutu Strat Wojennych.
Wydatki na instytuty w budżecie na 2024 rok
Z analizy budżetu na 2024 rok wynika, że planowane wydatki na instytuty utworzone w czasach rządów Zjednoczonej Prawicy wyniosą co najmniej 296 mln zł. W porównaniu do roku poprzedniego, jest to wzrost o 15,5 mln zł. Przyszłość tych instytutów pozostaje obecnie kwestią poddawaną gruntownej analizie premiera Donalda Tuska.
Instytuty podległe premierowi
Wśród instytutów podlegających premierowi znajdują się m.in. Instytut Rozwoju Języka Polskiego, Instytut Pokolenia, Instytut Strat Wojennych, Instytut De Republica, Instytut Europy Środkowej, Polski Instytut Ekonomiczny, Instytut Współpracy Polsko-Węgierskiej, Instytut Solidarności i Męstwa, oraz Instytut Zachodni. Planowane nakłady finansowe na te instytuty wyniosą w 2024 roku 273,4 mln zł.
Instytuty tworzone przez ministrów
Ponadto, ministrowie rządu PiS utworzyli własne instytuty, takie jak Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi oraz Instytut Badań nad Renesansem i Barokiem. Ich planowane wydatki na rok 2024 wynoszą odpowiednio 22,5 mln zł i 10,3 mln zł. Warto również zauważyć, że istnieją instytuty powołane przez inne ministerstwa, których wydatki nie są precyzyjnie opisane w ustawach budżetowych.
Ostateczna decyzja odnośnie do
