Jak donoszą media, Zespół Badań i Analiz Związku Banków Polskich przeprowadził analizę skutków ewentualnego unieważnienia umów kredytowych we frankach szwajcarskich po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Raport opublikowany w najnowszej edycji “Polska i Europa: innowacje, inwestycje, wzrost” Związku Banków Polskich ujawnia, że głównym wyzwaniem dla stabilności krajowego sektora bankowego są skutki finansowe ryzyka prawnego związanego z ekspozycjami banków na walutowe kredyty mieszkaniowe.
Rzecznik ZBP podkreślił, że “Wyrok TSUE w sprawie C-520/21 okazał się zgodny z opinią rzecznika generalnego TSUE, a to oznacza konieczność dalszego zwiększania tempa tworzenia rezerw. Skala obciążeń banków pozostaje wysoka. W tej sytuacji finansowanie gospodarki przez sektor bankowy będzie ograniczone.”
W raporcie ZBP zauważa się, że wysokie stopy procentowe, które zazwyczaj wspierały rentowność działalności bankowej i zyskowność polskich banków, tym razem, ze względu na skalę obciążeń, ograniczają zdolność banków do wewnętrznej akumulacji kapitału. Dane Narodowego Banku Polskiego potwierdzają, że zysk netto sektora bankowego w pierwszym półroczu 2023 roku wyniósł 15,63 mld zł, co oznacza wzrost rok do roku o 49 proc. Jednak w czerwcu sektor zanotował 1,29 mld zł straty netto.
Chociaż wyższe stopy procentowe przyczyniły się do poprawy zysków banków w pierwszych miesiącach 2023 roku, raport podkreśla, że ostateczne roczne wyniki finansowe będą silnie wpływane przez dalszy wzrost rezerw na ryzyko prawne kredytów walutowych oraz niepewność regulacyjną, podobnie jak miało to miejsce w 2022 roku.
Analiza ZBP wskazuje, że liczba kredytów mieszkaniowych we frankach szwajcarskich spadła do 277,6 tys. pod koniec czerwca 2023 roku z 282,7 tys. w maju tego samego roku. Wartość tych kredytów na koniec pierwszego półrocza wyniosła 37,9 mld zł, w porównaniu do 69 mld zł rok wcześniej.
Zespół Badań i Analiz ZBP przeprowadził symulację skutków ewentualnego unieważnienia umów, zakładając dwa scenariusze – referencyjny i szokowy. Założono, że jedna czwarta frankowiczów zawrze ugodę, a trzy czwarte złoży pozew. W przypadku scenariusza referencyjnego koszty związane z kredytami we frankach szwajcarskich rozkładają się równomiernie w latach 2023-2025, wynosząc rocznie po 19,33 mld zł. Scenariusz szokowy zakłada natomiast kumulację rezerw w 2023 roku w wysokości 25 mld zł, a w 2024 i 2025 roku kolejno 20 mld zł i 13 mld zł.
Wyniki finansowe banków w 2024 roku, przy scenariuszu referencyjnym, spadną do 12,56 mld zł, a w 2025 roku wyniosą jedynie 0,67 mld zł. Scenariusz szokowy przewiduje natomiast, że wynik finansowy netto sektora w 2023 roku wyniesie 17,29 mld zł, a w 2025 roku banki odnotują stratę w wysokości 4,82 mld zł.
Przy założeniach obu scenariuszy, zdaniem Związku Banków Polskich, największym zagrożeniem dla sektora bankowego jest wyrok TSUE w sprawie frankowiczów, co potwierdziło 38 proc. ankietowanych bankowców.
